Αυτόν τον Αύγουστο, έτος 2018, μετά την πανέμορφη Σκόπελο – η Ελλάδα πάντα πρώτη – αποφάσισα να ταξιδέψω στο Βιετνάμ. Κάτι με τραβάει πίσω στην Ασία.. το ταξίδι μακρινό και στην επιστροφή με έχει αφήσει γεμάτη εικόνες και σκέψεις, που θέλω να μοιραστώ..
Το πρώτο πράγμα που σε χτυπάει, όταν βγαίνεις από το αεροδρόμιο είναι η ζέστη. Αλλά εμείς στην Ελλάδα ξέρουμε από ζέστη.
Το δεύτερο είναι η κίνηση. Πολλή κίνηση. Και άναρχη. Όταν πρωτοπατάς στην άσφαλτο αναρωτιέσαι αν θα επιβιώσεις. Οι οδηγοί είναι όντως τρελοί, όπως φημίζονται!! Επικρατεί ο νόμος του πιο θρασύ και του «αποφεύγω αντικείμενο/άνθρωπο, αλλά ποτέ δεν σταματώ». Θυμίζει video game (φθηνής παραγωγής), όπου σκοπός είναι να φτάσεις από το σημείο Α στο σημείο Β μέσω της πιο σύντομης διαδρομής – ασχέτως αν έχεις μπει στο αντίθετο ρεύμα – και η κόρνα είναι μέσο εξόντωσης του αντιπάλου, δεν σταματάνε να κορνάρουν ΠΟΤΕ!!!!! Καλά, εννοείται ότι οι πεζοί δεν έχουν προτεραιότητα και φανάρια δεν υπάρχουν, ενώ οι περισσότεροι δρόμοι είναι διπλής κατεύθυνσης, ανεξαρτήτως του πόσο στενοί είναι. Καταλαβαίνεις τι γίνεται. Στις μεγάλες πόλεις και μόνο στις κεντρικές λεωφόρους, έχουν αρχίσει και τοποθετούν δειλά δειλά φανάρια, διαβάσεις και ράμπες για αναπήρους, καρότσια, ποδήλατα κλπ.. Απλώς είναι δύσκολο για τους ντόπιους να τα σεβαστούν ακόμα.
Πώς λοιπόν διασχίζεις έναν δρόμο σαν πεζός; Γίνεσαι μέρος της ροής. Στην ουσία «πετάς» τον εαυτό σου στον δρόμο, νιώθεις τον ρυθμό, που υπάρχει την δεδομένη στιγμή στην κίνηση και με βαθιά ανάσα, απλά διασχίζεις! Το ίδιο ισχύει αν είσαι ποδηλάτης.
Τα ποδήλατα αποτελούν μεγάλο μέρος της ζωής των κατοίκων. Όπως και τα μηχανάκια ή τα ηλεκτρικά ποδήλατα. Άντρες, γυναίκες, παιδιά καταφεύγουν σε αυτά. Τα χρησιμοποιούν για την μετακίνησή τους, για την μεταφορά εμπορευμάτων, αλλά και για ενοικίαση στους τουρίστες. Όπως κάποιος ντόπιος μας ενημέρωσε, είναι πολύ μακρινό όνειρο η αγορά αυτοκινήτου στο Βιετνάμ, πολυτέλεια για τους λίγους.
Συνεχίζοντας την πορεία σου προς το κατάλυμα, αρχίζεις και παρατηρείς τους ανθρώπους και τις μάσκες! Σχεδόν όλες οι γυναίκες, κυρίως αυτές, φορούν μάσκα χειρουργείου, για λόγους υγιεινής ή για την σκόνη υποθέτω. Έτσι θα ξεκίνησε, μα έχει γίνει κάποιου είδους συνήθεια, διότι οι μάσκες πια βγαίνουν σε κάθε είδους χρώμα και τύπωμα και καμμία σημασία δεν έχει αν είναι καθαρή ή πιο μαύρη από την νύχτα.. έχουμε ξεφύγει από την υγιεινή κι έχουμε περάσει σε στυλιστική επιλογή πλέον!
Γενικά, θα δεις πολλές «ανομοιομορφίες» στο ντύσιμό τους. Ενώ οι περισσότεροι φορούν φθηνά, βρώμικα (έχουν θέμα με την καθαριότητα) ρούχα με σαγιονάρα/παντόφλα πλαστική και είναι φυσιολογικό θα λέγαμε, λόγω κοινωνικής τάξης, ακόμα και οι πιο τυχεροί, που δουλεύουν σε τράπεζες και καταστήματα και όχι στον δρόμο, φορούν κοστούμι/ φόρεμα με παντόφλα! Η παντόφλα είναι must!! Άλλο ένα πράγμα, που μου έκανε φοβερή εντύπωση, είναι που δεν βάζουν όλο το πόδι στην παντόφλα παρά μόνο τα δάχτυλα και το μισό πέλμα. Η φτέρνα είναι πάντα στον δρόμο. Και το κάνουν όλοι! Έτσι μου λύθηκε η απορία, γιατί έχουν μόνο μικρά νούμερα στις σαγιονάρες. Μετράνε μόνο μέχρι την μέση του πέλματος (χαχααα). Τα βράδια ακόμα κι αν φορέσουν τα «καλά» τους, τα πόδια τους θα είναι γυμνά, βρώμικα και βρεγμένα συνήθως στο εθνικό τους υπόδημα.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να μιλήσω για τα σκουπίδια. Ιδίως οι πόλεις, αλλά και στην επαρχία οι δρόμοι είναι γεμάτοι σκουπίδια. Πετάνε τα πάντα κάτω. Οι ίδιοι! Τα σωρεύουν καθημερινά στην άκρη του πεζοδρομίου με εκείνες τις σκούπες, που χρησιμοποιούν οι μάγισσες στα παραμύθια για να πετούν. Και το βράδυ περνάει ένας άνθρωπος, σπρώχνοντας έναν μεταλλικό κάδο με ρόδες και τα μαζεύει με τα χέρια (πολύ αποτελεσματικό..). Καταλαβαίνετε ότι αυτό δεν είναι αρκετό σε έναν τόπο, όπου κάθε μαγαζάκι του δρόμου μαγειρεύει και πλένει τα πιάτα στο πεζοδρόμιο (ναι, χάμω..) οπότε οι οσμές, οι κατσαρίδες (αυτές παντού ίδιες είναι;;) και τα ποντίκια είναι μόνιμο φαινόμενο. Μάλιστα στις πόλεις έχει κάτι αρουραίους σαν γάτες, έρχονται τρέχοντας κατά πάνω σου και εκτοξεύεσαι στο διάστημα (Ναι, μου συνέβη..).
Ακόμα και σε εξωτικά μέρη, όπως το Monkey Island, τα ποντίκια είναι σε πληθώρα, μάλιστα ξυπνήσαμε σε πολύ καλό θέρετρο, με ένα από αυτά να μασουλάει με πάθος τους ξύλινους τοίχους του bungalow, που μέναμε. Αυτό τουλάχιστον το έχω για πιο καθαρό ποντίκι. Ακολουθεί βίντεο να γελάσουμε.
Ο τουρισμός που ρέει αυξανόμενα σαν ποτάμι στο Βιετνάμ, με στόχο συγκεκριμένα, πολύ σωστά διαφημισμένα, αξιοθέατα, έχει βοηθήσει -και συνεχίζει- πολύ την χώρα να ορθοποδήσει. Με ασφάλεια θα μπορούσαμε να πούμε ότι η οικονομία του Βιετνάμ ανθίζει σταδιακά, υπάρχουν δουλειές για όλους, μιας και χτίζονται συνέχεια ξενοδοχεία και επιχειρήσεις γύρω από τον τουρισμό και αν και κατά βάση χώρα, που στηρίζεται στην αγροτική οικονομία, πολύ γρήγορα προσαρμόζεται στον νέο της ρόλο ως τουριστικού προορισμού, αδράττοντας την ευκαιρία για εκσυγχρονισμό και.. επιβίωση, θα προσέθετα. Μην ξεχνάμε πόσο πρόσφατα έλαβε χώρα ο πόλεμος, τα σημάδια είναι ακόμα εδώ. Βέβαια έχουν πολύ δρόμο μπροστά τους και όσα εκείνοι θεωρούν πολυτέλεια, είναι για εμάς καθημερινότητα το λιγότερο.
Παρ’ όλα αυτά, προφανής είναι και στις μέρες μας η φτώχεια του λαού και οι συνθήκες διαβίωσης, που για τα δεδομένα της Δύσης, θα ήταν απαράδεκτες. Οι κοινωνικές διαφορές είναι τεράστιες. Για παράδειγμα, θα δεις σπίτια με πισίνες και πολυτελή αγάλματα να έχουν παράγκα στο όμορο οικόπεδο. Το καλό είναι ότι για κάποιον λόγο, δεν φαίνεται κανείς να φθονεί τον διπλανό του. Σαν να έχει αποδεχτεί ο καθένας τον ρόλο του. Κανείς δεν αγριοκοίταζε τα ακριβά αυτοκίνητα ή τους πλούσιους. Ασχολούνται πολύ με την δουλειά τους και όχι του γείτονα και αυτό πολύ το θαύμασα σε αυτόν τον τόπο.
Ένα άλλο πράγμα που με μάγεψε, ήταν το πόσο στοργικές ήταν οι μητέρες εδώ με τα παιδιά τους. Θα μου πεις «παντού είναι». Θα σου πω «όχι». Για να μου έκανε εντύπωση, εδώ είναι παραπάνω, διαφορετικά ίσως. Επίσης, θα χαρακτήριζα την κοινωνία τους μητριαρχική κατά βάση, παρ’ όλο που θέλουν να λέγεται αλλιώς. Δεν είδα άντρα να αψηφά γυναίκα, να υψώνει φωνή ή χέρι ή να αγνοεί τα παιδιά του. Πολύ έντονος ο θεσμός της οικογένειας. Αφού να φανταστείς, θεωρούν τύχη να έχουν 8-9 παιδιά κι ας μην έχουν να τα μεγαλώσουν. Κι αργότερα τα παιδιά συντηρούν τους πρεσβύτερους, διότι δεν υπάρχει συνταξιοδοτικό και οι άνθρωποι δουλεύουν μέχρι να ξεψυχήσουν..
Ανά συνοικία, θα συναντήσεις οπωσδήποτε τις τοπικές αγορές, όπου γίνονται τρελά παζάρια! Στους τουρίστες εννοείται προσπαθούν και συνήθως καταφέρνουν να πουλάνε ακριβότερα. Αλλά και πάλι για εμάς, πολύ φθηνά είναι. Εδώ βρίσκεις τα πάντα, από παντόφλες (εννοείται..) και είδη ρουχισμού, μέχρι κρέατα, ψάρια και θαλασσινά (ζωντανά σε λεκάνες με νερό..).
Και φυσικά φρούτα και λαχανικά.. χάνεσαι στα χρώματα και τις μυρωδιές.. πολλά, κοινά με τα δικά μας, αλλά και άλλα που μοιάζουν να έχουν βγει από την χώρα της φαντασίας, από κάποιο παραμύθι.. οι αποξηραμένες τροφές έχουν μεγάλη θέση στην διατροφή τους. Αποξηραίνουν τα πάντα.. φρούτα, λαχανικά, κρέατα, ψάρια!
Γενικά, το φαγητό έχει πολύ σημαντική θέση στην καθημερινότητά τους. Κάθε μεσημέρι ανεξαιρέτως, όλο το Βιετνάμ κάνει διάλειμμα για φαγητό. Οι δουλειές σταματούν, οι τράπεζες κλείνουν, οι ρυθμοί πέφτουν και υπάρχει ξεκούραση. Και συνεχίζουν το απόγευμα πάλι. Παρ’ όλο που προσπαθούν πολύ να δυτικοποιηθούν, δεν αφήνουν πίσω τα δικά τους έθιμα και συνήθειες. Παρατηρείς, λοιπόν, έναν συγκερασμό παλαιού και νέου να ξετυλίγεται γοητευτικά μπροστά στα μάτια σου. Τα βράδια, όταν η μέρα παραδίνεται στην νύχτα, στήνονται έξω από κάθε πόρτα και μαγαζί, χαμηλά τραπεζάκια και πλαστικά καρεκλάκια και όλοι βγαίνουν στα πεζοδρόμια για να συμφάγουν.. καλά διαβάζεις, τρώνε όλοι μαζί, δεν κλείνεται ο καθένας σπίτι του, φτωχοί, πλούσιοι, γείτονες, περαστικοί όλοι στον δρόμο για το βραδινό φαγητό. Αυτό τους κρατάει ενωμένους θεωρώ.
Και μια που μιλάμε για φαγητό.. τρώνε τα πάντα.. τα πάντα. Όσα τρώνε οι δυτικοί και άλλα τόσα. Και ναι και έντομα και σκυλιά. Και τα πουλάνε όλα στις αγορές τους χύμα. Αλλά να σου πω κάτι? Δεν καταλαβαίνω γιατί σοκάρεστε όταν κάνετε ακριβώς το ίδιο στις δυτικές κοινωνίες και κλαίτε τα σκυλιά, επειδή σας έμαθαν να τα θεωρείτε «κατοικίδια», όταν την ίδια στιγμή φροντίζετε για το ξεκοίλιασμα άλλων άμοιρων ζώων, επειδή κάποιος ύπουλος σας έμαθε να τα θεωρείτε τροφή. Δεν μπορώ την υποκρισία ούτε την έλλειψη προσωπικής κρίσης, την θεωρώ είδος αυτισμού. Go Vegan Go Human. Άσε που ακόμα και στο Βιετνάμ έχουν αρχίσει και καταλαβαίνουν ότι το να τρως ζώα δεν είναι πολύ φυσιολογικό, για αυτό και η σφαγή σκυλιών έχει μείνει στους πιο παλιούς και αμόρφωτους και σε κάθε γωνία του υπάρχει και ένα χορτοφαγικό εστιατόριο. “ăn chay” τα λένε και είναι παντού! Ο όρος “vegan” είναι πολύ πιο διαδεδομένος εκεί από όσο στην Ελλάδα.
Τουλάχιστον στο Βιετνάμ δεν έχουν βιομηχανοποιήσει την σφαγή ούτε βασανίζουν σαδιστικά τα ζώα από την στιγμή της γέννησής τους μέχρι την σφαγή τους. Ζουν ελεύθερα μέχρι το τέλος και το θεωρώ αυτό πολύ πιο ηθικό από εκείνο που οι δυτικοί ονομάζουν «πολιτισμό». Καμμία σφαγή δεν είναι ηθική και κάθε σφαγή είναι περιττή, αλλά έως ότου γίνει αντιληπτό αυτό από όλους, είναι προτιμότερο ένα ζώο να έχει μία φυσιολογική ζωή, που θα τερματιστεί από έναν θηρευτή παρά μία άρρωστη ζωή και έναν άρρωστο θάνατο από έναν άρρωστο κερδοσκόπο, καμμία στιγμή ευτυχίας δηλαδή. Αυτό είναι καθαρός σαδισμός. Για αυτό μην βιάζεστε να εκφέρετε γνώμη.
Κλείνοντας για το φαγητό, θα ήθελα να τονίσω ότι οι συνθήκες υγιεινής είναι.. φτωχές. Αν όχι ανύπαρκτες. Για αυτό, αν έχετε σκοπό να επισκεφθείτε το Βιετνάμ και ιδίως αν έχετε ευαίσθητο στομάχι ή αδύναμο ανοσοποιητικό, να προσέχετε πολύ, πού θα τρώτε κι ιδίως το street food. Εκτός αν έχετε πολύ γερή κράση και δεν μασάτε από μικρόβια!
Ο καφές όμως.. είναι μια άλλη ιστορία. Έχουν εξαιρετικό εγχώριο καφέ “Viet Coffee”. Φανταστικό άρωμα, τρόπος παρασκευής, γεύση, υφή στο στόμα.. έπαθα έρωτα, είπα θα τον κόψω αφού γυρίσω.. μα γύρισα με προμήθειες καφέ.. Μην επιλέγετε όμως την ποικιλία “Kopi Luwak”, διότι παρασκευάζεται από κόπρανα αγριόγατας και δυστυχώς στον βωμό του κέρδους κρατάνε αιχμάλωτα για πάντα τα ταλαίπωρα ζωάκια για τα κόπρανά τους (!!) και έτσι παράγουν τον πιο ακριβό καφέ στον κόσμο. Πραγματικά δεν αξίζει. (Μα ποιος ανώμαλος τα σκέφτεται αυτά, σοβαρά τώρα..)
Επισκέφτηκα και την φάρμα των μαργαριταριών (Pearl’s Farm). Ήταν μέρος κάποιας κρουαζιέρας, που έκλεισα. Κι εκεί τα ίδια. Ένα μάτσο ανεγκέφαλοι, που κρατάνε φυλακισμένα σε ειδικά δίχτυα όστρακα –και κάποια ψάρια– για όλη τους την ζωή, τα «εγχειρίζουν» για να βάλουν τον κόκκο της άμμου, τα μεγαλώνουν ακίνητα, τα σκίζουν, παίρνουν το μαργαριτάρι και τα τρώνε ή τα πετάνε. Ωραία ζωή.. Εκεί συγχύστηκα λίγο να σου πω την αλήθεια.
Γενικά η φύση στο Βιετνάμ έχει κυρίαρχο ρόλο και πραγματικά ελπίζω να μην τα διαλύσουν όλα για χάρη της «ανάπτυξης», όπως στις δυτικές χώρες. Δείχνουν ιδιαίτερα καλόκαρδοι, αλλά αυτή η «ανάπτυξη» έχει διαφθείρει πολύ κόσμο.
Η ζωή των Βιετναμέζων, στα μάτια ενός εξωτερικού παρατηρητή τουλάχιστον, δείχνει ιδιαίτερα απλή. Όλοι, άντρες γυναίκες, σηκώνονται νωρίς το πρωί – 05.00-05.30 – για να πάνε στις δουλειές τους, που κι αυτές είναι εργασίες μιας αγροτικής κυρίως χώρας, αλλά και άλλες κατ’ επέκταση όπως η αγορά, οι χειρωνακτικές εργασίες, τα μαγαζάκια με το φαγητό, καθώς και τα εμπορικά για τους τουρίστες και φυσικά οι τράπεζες και τα ξενοδοχεία και υπόλοιπα καταλύματα. Το μεσημέρι διάλειμμα, όπως προαναφέραμε, το βράδυ το συμπόσιο στους δρόμους και κατά τις 21.00 σπίτι για ύπνο – στο πάτωμα συνήθως ή σε υποτυπώδη κρεβάτια από όσο μπορούσα να δω από τα παράθυρα.. (stalker here) – ή άντε καμμιά σπιτική συνάθροιση για να καπνίσουν οι άντρες την πίπα τους, με την oποία πληροφορήθηκα ότι ξεκινάνε και την ημέρα τους. Στις γυναίκες λένε ότι απαγορεύεται, αλλά δεν νομίζω ότι είναι σε θέση να τους πούνε τι να κάνουν και τι όχι σε αυτήν την χώρα. Όπως και να έχει, αυτή η πίπα είναι κάτι, που πολύ τους ενθουσιάζει και πολύ αγαπούν στην καθημερινότητά τους. Μας σταματούσαν στον δρόμο συνέχεια λόγω αυτής, αλλά και λόγω της εμφάνισής μου.
Τα ξανθά-λευκά μαλλιά, οι μαύρες βλεφαρίδες και το πολύ γυμνασμένο κορμί τους έκανε εντύπωση. Οι γυναίκες μιλούσαν, άγγιζαν στην πρώτη ευκαιρία, ήταν πολύ ευγενικές, δεν έκρυβαν τον ενθουσιασμό τους και σε έκαναν να νιώθεις από άλλο πλανήτη.
Όσον αφορά την εγκληματικότητα.. ένιωσα μηδέν. Όπου και να ήμουν, ό,τι και να φορούσα, δεν ένιωσα ούτε στιγμή απειλητικό βλέμμα ή χυδαίο, κανείς δεν ενδιαφερόταν για το πορτοφόλι μου, τα λεφτά τους μας τα έβγαζαν και μόνοι τους και μας τα άφηναν στα χέρια όταν ήθελαν να μας δείξουν πόσο κοστίζει κάτι, γιατί δεν μιλούν ίχνος αγγλικών, εκτός από κάποιες εξαιρέσεις στην πρωτεύουσα το Ανόι.. Οι τράπεζες δεν έχουν καμμία ασφάλεια, γιατί δεν γίνονται ληστείες, λειτουργούν με την πόρτα ανοιχτή, δεν υπάρχει έλεγχος και η μόνη ώρα, που δεν υπάρχει περίπτωση να μπεις.. είναι η ώρα του φαγητού.
Η κύρια θρησκεία τους είναι φυσικά ο Βουδισμός και σε κάθε χώρο φτωχό ή όχι, βλέπεις την χαρακτηριστική γωνία προσφοράς στον Βούδα, όπου είδα προσφορές από φρούτα και φαγητό, μέχρι μπύρες, τσιγάρα και.. ένα μικρό χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Το Βιετνάμ έχει πολλά να δεις και το κλίμα του σε επίπεδο καιρού, αλλά και κοινωνίας είναι πολύ διαφορετικό ανάλογα με την ανάπτυξη της κάθε μικρής/μεγάλης πόλης και την επαφή της ή όχι με τον έξω κόσμο και ιδίως με τους τουρίστες. Ακόμα και στην προφορά της γλώσσας τους και την τοπική διάλεκτο θα συναντήσεις διαφορές. Αν σας δοθεί η ευκαιρία, μην παραλείψετε να ταξιδέψετε σε όλο το Βιετνάμ και θα σας συνέστηνα, αν δεν είστε της πολυτέλειας και επιθυμείτε μία άλλου είδους εμπειρία, να πάρετε sleeping bus, από πόλη σε πόλη. Οι αποστάσεις μεταξύ τους είναι τεράστιες και ένας θαυμάσιος τρόπος να διανύσεις πολλά χιλιόμετρα σχετικά ξεκούραστα και οικονομικά είναι τα sleeping bus! Με ειδικά διαμορφωμένα ατομικά (ή και διπλά) κρεβάτια σε κουκέτες, στα οποία ξαπλωμένος μπορείς να απολαύσεις το ταξίδι σου, ή να κοιμηθείς και να ξυπνήσεις κατευθείαν στον προορισμό σου (μπορεί και με το πόδι κάποιου διπλανού πάνω σου ή ένα ξένο μωρό στην αγκαλιά σου, όπως συνέβη σε εμένα, αλλά η φάση είναι ωραία).
Ξενοδοχεία υπάρχουν, αλλά και άπειρα hostel, αν ψάχνετε να κάνετε φίλους ή κάτι πιο οικονομικό. Πάντα υπάρχει μια μέση λύση, αλλά σίγουρα να κοιτάτε το κατάλυμα να έχει καλή βαθμολογία στην καθαριότητα, αν δεν θέλετε να ξυπνήσετε με απρόσκλητους «επισκέπτες» στην συντροφιά σας. Τα ρούχα σας μπορείτε να τα πλένετε στα πάμπολλα μαγαζάκια, που παρά την κύρια – άσχετη ως επί το πλείστον – δραστηριότητά τους, έχουν απέξω την ταμπέλα «Laundry». Μην περιμένετε κάτι επαγγελματικό, σπίτι τους τα πάνε και τα πλένουν στην καλύτερη ή σε όποιον έχει πλυντήριο. Αλλά κι αυτό ακόμα έχει ενδιαφέρον.. κάποια ρούχα μας γύρισαν και ήταν κακοπλυμένα, αλλά κάποια άλλα μύριζαν «μανούλα».. πολύ γλυκιά αίσθηση.
Για τα αξιοθέατα δεν θα μιλήσω, μπορείτε πολύ εύκολα να τα βρείτε στο διαδίκτυο και όσα επισκέφθηκα αξίζουν, όπως η «Χρυσή Γέφυρα με τα χέρια του Θεού». Θα μιλήσω όμως για ανθρώπους.
Υπάρχουν κάποιοι πολύ ξεχωριστοί άνθρωποι στο Βιετνάμ.. κάποιοι αφυπνισμένοι.. κάποιοι με φως στα μάτια τους, που βλέπουν πέρα από πολιτισμούς και φυλετικές διαφορές. Έναν τέτοιο άνθρωπο είχα την τιμή να γνωρίσω στο Minh Chay Vegan Restaurant στο Hanoi. Έναν άνθρωπο μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά καλοστεκούμενο, με ήρεμο περπάτημα και γαλήνη στο βλέμμα. Έτρωγα μόνο εκεί στο Ανόι. Εκεί για το απογευματινό ρόφημα από ginger, εκεί για το χορταστικό βραδινό δείπνο, εκεί κάθε φορά που περνούσα, γυρνώντας με τα φρεσκοπλυμένα ρούχα στα χέρια μου. Κάποια στιγμή μου μίλησε σε πολύ καλά αγγλικά ο ιδιοκτήτης. Μου είπε «είσαι όμορφη, έχεις πολύ ωραίο κορμί, είσαι αθλήτρια;», του απάντησα «ναι» και συνέχισε «είσαι χρόνια vegan;», «12 χρόνια. Εσείς;», ήρθε η απάντησή μου και είδα δάκρυα συγκίνησης να ανεβαίνουν στα μάτια του.. «25 χρόνια», μου απάντησε, καθώς μου έσφιγγε τα χέρια.. «Εσείς είστε το μέλλον αυτού του πλανήτη», μου είπε. Ένας άνθρωπος που κέρδισε την υπόκλισή μου, τον σεβασμό μου.. Του είπα «εσείς βάλατε τους πρώτους λίθους για έναν νέο πολιτισμό, σας χρωστάμε ευγνωμοσύνη..», μου είπε ότι ήταν τιμή του, που με γνώρισε, όταν η τιμή ήταν δική μου και μου έδωσε κουράγιο να συνεχίσω αυτό που κάνω στην Ελλάδα για την διάδοση του βιγκανισμού. Κι αυτό το κουράγιο το βρήκα στο Βιετνάμ σε ένα μικρό καθαρό vegan εστιατόριο από έναν γλυκύτατο παππού, με αγάπη στα μάτια, που στο μενού του μαγαζιού του έγραφε ότι ελπίζει να του δοθεί η ευκαιρία να προσφέρει αμέτρητα vegan γεύματα και μέσα από τον δρόμο της ειρήνης και της γαλήνης να μπορέσουμε να «συναντηθούμε» όλοι. Γιατί είμαστε Ένα. Και το γνωρίζει. Αυτή η συναναστροφή μου απάλυνε τις πληγές και με γέμισε γλυκύτητα, σαν και εκείνον.
Αυτό που λένε λοιπόν, ότι «όλοι οι σχιστομάτηδες ίδιοι είναι» δεν ισχύει. Έχω συναναστραφεί με Κινέζους, Φιλιππινέζους, Ιάπωνες, Κορεάτες, Ταϊλανδούς και Βιετναμέζους. Είναι όλοι διαφορετικοί. Στην κουλτούρα, την εμφάνιση, τις συνήθειες, την καλοσύνη, την πονηριά, τον πολιτισμό, την αφύπνιση. Δεν είναι όλοι ίδιοι, δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Ταξίδεψε, ζήσε την καθημερινότητα ενός λαού, μην κολλήσεις στα πολυτελή θέρετρα, βγες έξω και ζήσε μαζί τους!! Μέσα από τους άλλους λαούς θα γνωρίσεις και τον εαυτό σου!
Να πάτε στο Βιετνάμ με διάθεση να εξερευνήσετε, να μάθετε, να αφουγκραστείτε, να αγαπήσετε, να γεμίσετε μυρωδιές και χρώματα! Ανοιχτοί στο διαφορετικό, στο γέλιο και την κατανόηση. Είμαστε όλοι Ένα στον πυρήνα μας. Συμπαντική Ενέργεια. Νιώστε το.
Ηλέκτρα Ραδιώτη
